Aktywność
Chęć do zabawy
Inteligencja
Łatwość szkolenia
Terytorialność
Linienie
Kontakt z innymi psami
Kontakt z kotami
Chcąc wybrać psa odpowiedniej rasy dla siebie i swojej rodziny, stoimy przed wyborem wielu możliwości, rozmiarów, typów użytkowych i wyglądów, oferowanych przez uznane prze FCI rasy. Każdy z nas marząc o posiadaniu psa powinien rozważyć na pierwszym miejscu własne możliwości finansowe, oraz ilość naszego czasu i energii jakie będziemy w stanie poświecić na szkolenie dorastającego szczeniaka a później dorosłego psiaka. Należy pamiętać, że cena jaką płacimy za nabycie psa, jest ledwie początkiem kosztów, które nas czekają w przyszłości. Pupilowi winni jesteśmy zapewnić wyżywienie, wyprawkę, wizyty u weterynarza, a jeśli sytuacja będzie tego wymagała: nawet ratujące życie operacje. Pies nie jest zabawką, dlatego aby w dojrzały i odpowiedzialny sposób móc przygarnąć żywą istotę pod swój dach, powinniśmy najpierw poznać specyfikę interesującej nas rasy, by uniknąć w przyszłości nieprzyjemności zarówno dla ludzi jak i przede wszystkim zwierzęcia.
Aktywność
Chęć do zabawy
Inteligencja
Łatwość szkolenia
Terytorialność
Linienie
Kontakt z innymi psami
Kontakt z kotami
Aidi cechuje się muskularną, chociaż jednocześnie atletyczną budową ciała. Jest średnio dużym psem pasterskim o dużej głowie, wysoko umiejscowionych klapniętych uszach, silnym klinowatym pysku i ogonie noszonym prosto, wysoko bądź nisko. Ma umięśnioną klatkę oraz kończyny oraz wąską talię. Sierść psów aidi powinna być długa, zwłaszcza na tylnych kończynach, ogonie i kryzie (psy z reguły mają bardziej okazałą grzywę niż suki), dopuszczalne są wszystkie możliwe umaszczenia wraz z odmianami na nogach, głowie, piersi, ogonie. Gęsta sierść chroni nie tylko przed zimnem i wiatrem, ale również przez zębami dzikich zwierząt, które mogłyby atakować stado.
Aidi są typowymi psami pilnującymi stad zwierząt, nie służą jednak do zaganiania lecz do strzeżenia zwierząt hodowlanych, takich jak bydła i owiec przed atakami ze strony dzikich zwierząt. Są niezwykle czujne i uważne, nieufne do obcych za to wierne wobec konsekwentnych właścicieli. Mają silny instynkt obronny, ponieważ podległe im stado jak i rodzinę traktują jako swoją własność. Potrafią współpracować z innymi psami, wśród których potrzebują jasno wyrażonej hierarchii. Ich temperament i instynkt łowczy wykorzystywany był również w trakcie polowań, głównie do tropienia i organizowania nagonki. Te silne zwierzę potrzebuje doświadczonego w pracy z psami właściciela, który od szczeniaka poprowadzi i wychowa aidi na dobrego towarzysza.
Aidi żyją około 11-12 lat i z reguły do końca życia pozostają aktywne i cieszą się dobrym zdrowiem. Ze względu na surowe warunki i fakt, że psy dobierane do hodowli były pod względem ich użyteczności dla człowieka a nie wyglądu, geny były przekazywane dalej przez najzdrowsze i najlepsze zwierzęta.
Nie odnotowano żadnych genetycznych chorób typowych dla rasy, a najczęstsze przypadłości zdarzają się dosyć rzadko u typ odpornych psów. Z racji słusznych rozmiarów, najczęstszym schorzeniem z jakim mogą zmagać się aidi jest dysplazja stawów biodrowych i łokciowych, dlatego warto przepadać szczeniaka w 4, 6 9 24 miesiącu życia u radiologa, na niestabilność bądź niedopasowanie stawów i podjąć odpowiednie leczenie operacyjne jeśli zajdzie taka potrzeba. Często zdarzają się u tych psów również zapalenia ucha środkowego, spowodowane klapnięciem uszu, które gorzej się wentylują i rozwijają sprzyjające warunki na infekcję drożdżaków oraz bakterii. Objawy świadczące o rozwoju zapalenia to: zaczerwienienie, wilgoć, wypływy, nieprzyjemny lub drożdżowy zapach i zwiększona ciepłota. W przypadku zaobserwowania takich objawów powinniśmy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem weterynarii, ponieważ nieleczone zapalenie może prowadzić do głuchoty a nawet śmierci zwierzęcia z powodu uogólnienia stanu zapalnego.
Aidi jest stosunkowo łatwy w pielęgnacji, chociaż ze względu na gęsty podszerstek w okresie linienia wymaga codziennego wyczesywania wypadającej sierści, by uniknąć tworzenia się kołtunów tamujących krążenie krwi. Warto również co najmniej raz w tygodniu zajrzeć do uszu psiaka by upewnić się, że są czyste i wolne od zapalenia, oraz sprawdzić stan pazurów, by upewnić się, że nie dotykają w pozycji stojącej podłoża. W przeciwnym wypadku powinniśmy skrócić pazury specjalnymi cążkami, bądź poprosić o to lekarza weterynarii lub groomera. Powinniśmy również co najmniej raz do roku prosić lekarza o sprawdzenie stanu uzębienia psiaka oraz umówić go na ewentualną sanacje, czyli oczyszczanie z kamienia nazębnego. Warto codziennie szczotkować psu zęby nawet zwykłą szczoteczką, dzięki czemu zapobiegniemy wapnieniu warstwy bakterii i unikniemy powstawania kamienia. Ważne jest ponadto dbanie o regularne cokwartalne odrobaczanie psiaka, dbanie o kalendarz szczepień nie tylko przeciwko obowiązkowej wściekliźnie, lecz również chorobom zakaźnym, oraz zabezpieczenie pupila przed inwazją pcheł i kleszczy, które przenoszą groźne dla niego choroby.
Niezwykle jest by aidi, zwłaszcza w okresie szybkiego wzrostu szczeniaka otrzymywał pełnowartościową karmę dobrej jakości, opierającą się przede wszystkim na mięsie mięśniowym, podrobach, owocach, warzywach, tłuszczach zwierzęcych i dodatkach mineralnych, nie zaś na produktach zbożowych takich jak mąka, ryż czy makaron. Większość karm komercyjnych jest bardzo słabej jakości, dlatego przed kupieniem psu karmy, powinniśmy zawsze spojrzeć na skład. Absolutnie niedopuszczalne jest skarmianie psa posiłkami ludzkimi zawierającymi przyprawy, cebulę, czosnek czy sól, a karmienie psem surowym mięsem również jest błędem. Dieta BARF opierająca się na prawidłowych stosunkach mięsa mięśniowego do wątroby, podrobów, kości i warzy jest niezwykle trudna do skonstruowania i odpowiedniego wysuplementowania drożdżami algami oraz witaminami, a wszelkie nieprawidłowości zemszczą się na nas pogorszeniem stanu psa i niedoborami. Koszt utrzymania tak dużego psa na zdrowej i pełnowartościowej suchej karmie powinien zamknąć się w około 200-300 zł miesięcznie.
Aidi daje się łatwo szkolić, jednak wymaga to pewnego doświadczenia i konsekwencji od właściciela i całej rodziny. Od najmłodszych tygodni powinniśmy nauczyć szczeniaka reagować na podstawowe komendy takie jak przywołanie, siad, zostań a także grzeczne chodzenie przy nodze na spacerach. Warto również odpowiednio zsocjalizować psiaka by nie reagował agresywnie na obcych, zwłaszcza na dzieci. Dorosły aidi jako aktywny pies pasterski, potrzebuje dziennie przejść co najmniej 10 km na spacerze czy biegu, by zapewnić mu odpowiednią ilość wrażeń i ruchu na świeżym powietrzu by pozostał zdrowy fizycznie i psychicznie. Samo trzymanie psa na podwórku nie jest wystarczającą dawką ruchu, ponieważ pies zawsze uważa swój teren za nieatrakcyjne miejsce, i nie będzie po nim biegał, tak samo jak człowiek zamknięty w celi nie będzie się kręcił w kółko. Warto ponad zwyczajne spacery wprowadzić tym psom tropiącym zabawy węchowe, polegające na poszukiwaniu jedzenia w matach węchowych, domu bądź trawniku, co zapewni psiakowi rozrywkę i wysiłek psychiczny, który często zmęczy i zaspokoi go na tyle, że nasz pies pójdzie zaraz po nim spać. Jest to świetna metoda na skłonienia psa do spania w trakcie nieobecności właściciela.
W Polsce znajduje się raptem kilka hodowli aidi, dlatego na szczenięta ciężko będzie trafić. Konieczne może być rezerwowanie psiaka z zagranicznych hodowli. Opcją jest też poszukiwanie kundelków i psów bez rodowodu oddawanych do adopcji za darmo, na odpowiednich grupach tematycznych w mediach społecznościowych czy też schroniskach. W ten sposób możemy zyskać wiernego przyjaciela i pomóc w walce z bezdomnością psów.
Ile kosztuje więc rasowy szczeniak? Cena z reguły zaczyna się od 3 500 zł, jednak najczęściej będziemy musieli doliczyć dodatkowo koszty wykonania wszystkich szczepień wymaganych w kraju docelowym oraz wyrobienie paszportu. Należy wystrzegać się jak ognia pseudohodowli oferujących psy za ledwie kilkaset złotych, ponieważ często szczenięta takie mają pominięte szczepienia ochronne, odrobaczenia, a ich rodzice mogą być nosicielami groźnych chorób genetycznych, czego nie dopuszcza FCI.
Wady:
Zalety:
Pies aidi może zaoferować wiele radości we współpracy z doświadczonym i aktywnym właścicielem, który nastawiony jest na trenowanie posłuszeństwa i obrony. W stosunku do własnej rodziny i dzieci jest łagodny, jednak należy szczególnie zadbać o odpowiednią socjalizację z jak największą ilością znajomych, by uniknąć agresji w stosunku do obcych odwiedzających nasz dom. Dobrze czuje się na podwórku, pilnując otoczenia, jednak potrzebuje co najmniej 10 km spacerów i ćwiczeń, które zapewnią zarówno fizyczny jak i psychiczny wysiłek psiska.
Autor
Redakcja RankingKarm.pl