Owczarki – rasy i rodzaje owczarków

Strona główna » Poradnik » Psy » Owczarki – rasy i rodzaje owczarków

Przyjmuje się że około 10 do nawet 60 tysięcy lat temu wilki i inne psowate były pierwszymi oswojonymi z bliskością człowieka zwierzętami. Na drodze ich dokarmiania, rozmnażania i dobierania w kolejnych pokoleniach bardziej użytecznych osobników do rozrodu pomocy w pracy człowieka, obronie przed zagrożeniami a z czasem również przy zajmowaniu się obejściem i stadem zwierząt hodowlanych. Właściciele selekcjonowali psy przede wszystkim pod kątem łatwości szkolenia, nieagresji do „swoich” ludzi za to wzmożonej czujności względem obcych i podchodzących do stada drapieżników, ponadto pod kątem zdrowia, sprawności fizycznej i ugodowego charakteru. Chociaż pierwotne psy początkowo przypominały swoich dzikich przodków, czyli wilki, z czasem każde kolejne pokolenie zaczęło się coraz bardziej różnić się od poprzedniego. Dziś aż ciężko nam sobie wyobrazić, że dog niemiecki i chihuahua są spokrewnione, tymczasem są to odległe rasy tego samego gatunku jakim jest pies domowy i teoretycznie w dalszym ciągu możliwe jest krzyżowanie się tych ras. Obecnie większość ludzi poszukujących dla siebie psa sugeruje się przede wszystkim wyglądem co pod względem praktycznym i zdrowotnym fatalnie odbiło się na wielu rasach. Selekcja owczarków niemieckich w kierunku obniżenia zadu zaskutkowała zwiększonym odsetkiem dysplazji biodrowych, spłaszczonego pyska mopsów szeregiem wad rozwojowych układu oddechowego, a wydłużonego tułowia jamników częstą dysplazją krążka międzykręgowego.

Pies owczarek dla ludzi pierwotnych stanowił największy pożytek pod względem możliwości pracy dla człowieka. Początkowo pracował jako stróż stada, później przy zaganianiu owiec, kóz i bydła a także obrony i zaprzęgach. Obecnie większość owczarków to psy towarzyszące, lub służące w ratownictwie, służbach mundurowych, psich sportach lub tak jak ich przodkowie – w stadach zwierząt hodowlanych. Początkowo wszechstronne owczarki obecnie podzielone są na ponad 50 ras ze względu na swój wygląd i specjalizację zawodową.

Ranking najlepszych karm dla psów
- sprawdź już teraz!

SPIS TREŚCI Zwiń

Czym różnią się owczarki od psów pasterskich i psów zaganiających?
Jaki jest charakter owczarków?
Jakie są rasy owczarków – najpopularniejsze owczarki

Czym różnią się owczarki od psów pasterskich i psów zaganiających?

Wbrew pozorom są to 3 osobne kategorie, chociaż niektóre rasy mogą należeć jednocześnie do dwóch z nich.

Owczarek jest przede wszystkim pomocnikiem owczarza – ruchliwy, zwinny i inteligentny, wyszkolony szybko reaguje na komendy pana i pomaga mu kierować stadem owiec czy bydła tak by szło w wyznaczonym kierunku nie depcząc pól uprawnych, nie rozchodząc się na różne strony i nie wyjadając trawy do gołej ziemi w jednym miejscu lecz pilnując by stado miarowo się przemieszczało. Takim typowym owczarkiem jest border colie, owczarek szetlandzki, corgi – pembroke i welsh, cattle dog, biały owczarek szwajcarski (Jest to I grupa FCI Owczarki i inne psy pasterskie z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła sekcja 1 – owczarki)
Pies pasterski ma za zadanie pilnować – ich praca polega na trzymaniu się blisko stada i zabezpieczaniu go przed drapieżnikami (wilki, kojoty, niedźwiedzie, gepardy). Czasami używane były również do poskramiania silnych zwierząt np. chwytając agresywne buhaje. Są to psy masywniejszej budowy, silne, stabilnie emocjonalnie, wierne właścicielowi i nieufne wobec obcych. Często psom takim przycinano uszy i ogony aby potencjalny wilk nie mógł złapać psa za tę część ciała, a także zakładano szerokie skórzane obroże z kolcami lub gwoździami skierowanymi do zewnątrz by drapieżnik nie mógł pochwycić psa zębami za szyję. Przykładami są owczarek środkowoazjatycki, jednakże mogą tu pojawić się psy niebędące wcale owczarkami np. mastyf hiszpański.
Psy zaganiające wykorzystywane były podczas długich wypraw np. z rancza na targowisko w porcie. Ich rolą było pilnowanie zwartego szeregu zwierząt by długi marsz przebiegał sprawnie. Wg FCI jest to I grupa FCI Owczarki i inne psy pasterskie z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła sekcja 2 psy zaganiające. Zaliczają się tu Australijski pies pasterski (zaganiający), Australian Stumpy Tail Cattle Dog, Bouvier des Ardennes

Jaki jest charakter owczarków?

Zastanawiasz się czy pies owczarek to odpowiedni zwierzak dla Ciebie? Psy te są niezwykle chętne do współpracy z człowiekiem. Łatwo dają się uczyć nowych rzeczy, również tych niepożądanych, dlatego ważne jest by szkolenie i wychowanie było dobrze zorganizowane, ponieważ złych nawyków np. gryzienia za rękę niełatwo oduczyć. Cechują się inteligencją i często samodzielną organizacją pracy, jednakże na wolności nie radzą sobie emocjonalnie i survivalowo tak jak rasy pierwotne. To czego potencjalni właściciele niestety często nie biorą pod uwagę to fakt, że owczarki zostały STWORZONE DO PRACY i z tego powodu POTRZEBUJĄ pracy. Bezczynność dla tych psów jest równie niewyobrażalna jak brak jedzenia czy wody. Przygarniając owczarka musisz liczyć się z tym, że wymaga on poza zwykłymi spacerami około 4 godzin dziennie treningu, uczenia się nowych rzeczy, wykonywania komend, biegania za piłką, szukania zapachów na komendę, szarpania za rękaw pozoranta. Bez zaspokojenia wysiłku fizycznego i umysłowego niektóre osobniki mogą popaść w obłęd objawiający się nadaktywnością, ujadaniem, uciekaniem, kopaniem, niszczeniem, a w przypadku owczarków niemieckich czy belgijskich nawet agresją. Owczarki nie są dobrymi zwierzakami na pierwszego psa dla niedoświadczonej osoby – jeśli dopiero zaczynasz przygodę z psami lepiej zacząć od spokojniejszych ras, o mniejszym zasobie energii.

Jakie są rasy owczarków – najpopularniejsze owczarki

Owczarek niemiecki – od dziesiątek lat rasa ta jest najpopularniejszą rasą psa zarówno w Polsce jak i na świecie. Zawdzięcz to wszechstronności jako pies rodzinny, pracujący na gospodarstwach do zaganiania bydła, stróżowania i obrony. Występuje w odmianach długowłosej i krótkowłosej, linii pracującej, a także nieuznawanej przez FCI linii staroniemieckiej. Niestety psy te są jednymi z najbardziej obciążonych chorobami genetycznymi zwierząt. Najważniejszymi wadami są dysplazja stawów biodrowych i łokciowych, zewnątrzywdzielnicza niewydolność trzustki, padaczka, choroby serca i przyzębia. Wzrost popularności rasy spowodował powstanie setek pseudohodowli dopuszczających nieprzebadane zwierzęta do rozrodu, a same hodowle eksterierowych owczarków w przeszłości również dopuszczały się wielu nadużyć. Jeśli zależy ci na zdrowym owczarku niemieckim lepiej postarać się o psa linii staroniemieckiej lub pracującej, które o wiele wcześniej zdecydowały się, że zdrowie zwierzaka jest ważniejsze niż jego wygląd i opadnięty zad.
Border colie – jest to najinteligentniejsza rasa na świecie. Cechuje się najszybszym treningiem, największą zaciętością w nauce nowych rzeczy, chęcią pracy z innymi zwierzętami, zarówno psami jak i zwierzakami hodowlanymi. Jest to rasa wyłącznie dla wytrwałych właścicieli, którzy z posiadania psa chcą zrobić swoje główne hobby, ponieważ potrzebuje on wiele uwagi w trakcie zabaw i treningów, a nie jedynie spacerów wokół osiedla. Jest to rasa stosunkowo zdrowa chociaż zdarzają się u niej problemy z padaczką idiopatyczną i nadwrażliwością na niektóre leki. Jest to pies uwielbiający towarzyszyć ludziom na wszelkich przygodach w górach, na nartach, kajakach.
Owczarek podhalański – jest to duży pies pilnujący jedności stada owiec a w warunkach domowych czujnym okiem obserwujący członków rodziny. Cechuje się spokojnym charakterem i dobrym podejściem do dzieci, wobec obcych jest nieufny, czasem przesadnie obronny, dlatego wymaga wczesnej socjalizacji i szkolenia by nie rozwinęła się u niego nadmierna agresja w bronieniu podwórka czy domu. Na ogół nie sprawia problemów wychowawczych. Najczęstszymi chorobami jest dysplazja stawów biodrowych i łokciowych ze względu na zwiększoną masę ciała i zapalenie ucha środkowego ze względu na gorszą wentylację klapniętych uszu.
Owczarek szkocki – tak zwana Lessie czyli w tym wypadku odmiana długowłosa. Jest aktywnym psem pasterskim skorym do długich aktywności, szybkich biegów i zabawy. Jest stosunkowo zdrowym psem, jednakże długa sierść jest problematyczna w pielęgnacji.
Owczarek belgijski – jest to pies tylko dla komandosów i świrów, których największym hobby jest trenowanie z psem 4-8 godzin dziennie. Wysoka aktywność i potrzeba pracy sprawia, że większość belgów kupowanych przez nieodpowiedzialnych właścicieli w wieku 12 miesięcy zamienia się w chaotyczne potwory, niekiedy po prostu nieułożone a niekiedy wyraźnie agresywne. By kupić tego psa konieczne powinno być wcześniejsze doświadczenie z owczarkami niemieckimi, które zdały egzamin na posłuszeństwo lub przeszły szkolenie z obrony i jest uczestniczenie w profesjonalnych szkołach z doświadczonymi trenerami.
Owczarek australijski – jest to stosunkowo zdrowy pies o podobnym charakterze i chęci pracy co border colie. Popularność zyskał przede wszystkim dzięki niecodziennej szacie z marmurkowatym niebieskawym umaszczeniem i pięknym wyglądzie a także inteligencji. Doskonale sprawdza się na zawodach agility i nosework. Szybko się uczy, może być pomocnikiem osób niepełnosprawnych i psem ratowniczym.
Biały owczarek szwajcarski – wyglądem i charakterem przypomina wilka lub białego owczarka niemieckiego, o prostym zadzie. Niestety jest to bardzo chorowita rasa – poza wszystkimi dolegliwościami owczarków niemieckich pies ten jest niezwykle podatny na wszelkie alergie pokarmowe, dolegliwości skórne i nadwrażliwości na pyłki czy światło.

Do mniej popularnych psów owczarków I grupy FCI „Owczarki i inne psy pasterskie z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła” sekcja 1 – owczarki należą: